Dünden Bugüne İzmir Borsası


Türkiye'nin ilk borsası olan İzmir Ticaret Borsası'nın temelleri 1891 yılında atıldı. İzmir'in önde gelen güzide yapılarından biri olan Borsa Sarayı'nın faaliyete geçmesi ise Cumhuriyet'in ilk yıllarıyla beraber gerçekleşti.

1891 tarihinde, Nişli Hacı Ali Efendi ve onun etrafında toplanan tüccarların çabalarıyla ilk binasında çalışmalara başladı. İzmir'in ticari hayatının hareketli olması sebebiyle ürünlerin alım ve satımının gerçekleştiği mekanlar olmasına karşı, bunlar modern anlamda borsa tanımı içinde değerlendirilebilecek yerler değildi. İzmir'de hukuki statüye sahip, belirli esaslar dahilinde işleyen modern bir borsa kurma çabaları 1890'ların başlarında Arabyan Karabet Efendi ve Nişli Hacı Ali Efendi'nin ayrı ayrı borsa kurma yolunda çalışmasıyla başladı.


BORSALARA AİT İLK DÜZENLEME
Osmanlı Devleti'nin 1886 tarihinde yayınladığı 'Umum Borsalar Nizamnamesi', borsalara ait ilk düzenleme olup, borsaların kurulması işini devletin üstlendiği, her şehirde sadece bir borsa kurulabileceğini belirtiyordu. İzmir'de iki tane borsa kurulduğundan ötürü valilik harekete geçti. Hükümet, 1892 yılında bir karar vererek, Nişli Hacı Ali Efendi'nin borsa binasını tercih etti.

1926 YILINDA BORSA SARAYI'NIN TEMELİ ATILDI
Nişli Hacı Ali Efendi'nin borsası 1892 tarihinde resmi törenle yeniden açılmasına karşın, bina bir süre sonra yetersiz kalınca taşınmak zorunda kaldı. İzmir'in işgalinden sonra  bina sıkıntısı yaşayan Borsa, kendi binasını yapmak için İkinci Kordon'da bin 900 metrelik arsayı Belediye'den tahsis etti. Bugünkü Borsa Sarayı'nın temeli 1926 yılında atıldı. Yapımı, Tahsin Sermet Bey ve Hüseyin Mazlum tarafından gerçekleştirilen bina 23 Temmuz 1928 yılında açıldı. Bina tamamlandığında kapısı üzerine eski alfabeyle ''Borsa Sarayı 1928'' yazan bir yazıt yerleştirildi. İkinci Meşrutiyet'in yıl dönümü olması sebebiyle 23 Temmuz günü bilhassa seçilmişti.

KLASİK OSMANLI MİMARİSİ
Üç katlı yapının bir bölümünün altında bodrum yer almaktadır. Mermerlerle kaplı giriş holünün karşısında üçlü anıtsal merdiven yer alır. Katlar oldukça yüksek olarak tasarlanmıştır. Zemin ve üst katın pencereleri sivri kemerli,  birinci katta bulunanların üstü düzdür. Yapıda kullanılan bu öğeler Klasik Osmanlı Mimarisi içermektedir.

Kaynak: http://www.egemeclisi.com/

    Yorum Yap